Tuesday, September 13, 2011

ေနာ္ေဝးနိုင္ငံေရာက္ျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦး၏ၿမဴနီစပါယ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေတြ့အႀကဳံ

ပထမဦးဆုံးအေနျဖင့္ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံ၏ေ႐ြးေကာက္ပြဲစံနစ္ကုိတင္ၿပပါမည္။
စတုိတင္ေဂး(stortinget)ဟုေနာ္ေဝးဘာသာျဖင့္ေခၚဆုိသည့္ၿပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကုိ မဲဆန္ဒနယ္အသီးသီးမွအခ်ဳိးက်ေ႐ြးေကာက္တင္ေၿမာက္လုိက္ေသာကုိယ္စားလွယ္
၁၄၆ဦးနွင့္ဖြဲ့စည္းပါသည္။

ၿျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦး၏သက္တမ္းသည္၄ႏွစ္ၿဖစ္ၿပီးတာဝန္ထမ္း
ေဆာင္ေနဆဲလြွတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးအားမည္သည့္အေႀကာင္းႏွင့္မွကုိယ္
စားလွယ္အၿဖစ္မွပ်က္ၿပယ္ေႀကာင္းေႀကၿငာခြင့္မ႐ွိေပ။

ၿျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္သည္ဥပေဒၿပဳခြင့္အာဏာကုိပါရ႐ွိသည္။
ေနာ္ေဝးနိုင္ငံသည္ပါတီစုံဒီမုိကေရစီစံနစ္ကုိက်င့္သုံးသည္။ႏုိင္ငံေတာ္၏အာဏာကုိ
ပါတီအဖြဲ့အစည္းတစ္ခုတည္းကရ႐ွိခဲ့ဘူးၿခင္းမ႐ွိေပ။

ထုိ့ေျကာင့္ပါတီမ်ားစုေပါင္း၍အနည္းစုကက္ဘိနက္(သုိ့မဟုတ္)ညြန့္ေပါင္းအစုိး၇ကုိ
ဖြဲ့စည္းႀကရသည္။

ေနာ္ေဝးနိုင္ငံသည္ၿပည္သူ့လြွတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ၿမဴနီစပါယ္ေရြးေကာက္ပြဲဟူ၍
ေရြးေကာက္ပြဲ၂မ်ဳိးက်င္းပသည္။

ေရြးေကာက္ခံရေသာကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏သက္တမ္းသည္၄ႏွစ္ၿဖစ္သည္။ေ႐ြးးေကာက္
ပြဲ၂ခုကုိ၂ႏွစ္ၿခား၍က်င္းပသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ယခုကၽြန္ေတာ္တုိ့မဲေပးခဲ့သည့္ၿမဴနီစပါယ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲကုိ၂၀၁၅ တြင္ ထပ္မံက်င္းပမည္ၿဖစ္ၿပီး၊ၿပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ၂၀၁၃တြင္တစ္ႀကိမ္ ၊
၂၀၁၇တြင္တစ္ႀကိမ္က်ေရာက္လိမ့္မည္ၿဖစ္သည္။

စျကာဝဠာတခုလုံးတြင္႐ွိေသာေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသားတုိင္းမဲေပးခြင့္႐ွိသည္။(အဓိပါယ္မွာ အာကာသယာဥ္မွုမ်ား၊ေနာင္တစ္ခ်ိန္ကမာၻေၿမကဲ့သုိ့ေသာေနရာသစ္တစ္တြင္ေရာက္
ေနနိုင္ေသာေနာ္ေဝးနိုင္ငံသားမ်ားကုိညႊန္းဆုိဟန္႐ွိပါသည္။(စကားခ်ပ္)
ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္ႏွစ္အတြင္းအသက္၁၈ႏွစ္ၿပည့္မည့္သူမ်ားမွစ၍မဲေပးခြင့္႐ွိသည္။
ၿပည္သူ့လြွတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ တရားဝင္ခံသူထားေသာအျခားနိုင္ငံသားမ်ားသာမဲေပးခြင့္႐ွိသည္။

ၿျမူနီစပါယ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံအတြင္း၃ႏွစ္ထက္မနည္းအဆက္မၿပတ္ေန
ထုိင္သည့္နိုင္ငံျခားသားမ်ားလည္းမဲေပးခြင့္႐ွိသည္။

(ယခင္က၅နွစ္မွမဲေပးခြင့္႐ွိသည္ဟုထင္ပါသည္။စာေရးသူ)

၁၉၁၃ခုနွစ္မွစ၍အမ်ဳိးသမီးမ်ားမဲေပးခြင့္ရခဲ့သည္။

ေရြးကာက္ပြဲ၂ခုစလုံးတြင္ေနာ္ေဝးဘုရင္ႀကီးကုိႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ထည့္သြင္းမစဥ္းစားေသာ
ေျကာင့္မဲေပးခြင့္မ႐ွိေပ။

မိဖုရာျကီးနွင့္အိမ္ေ႐ွ့မင္းသားကုိဥပေဒအရတားၿမစ္ထားၿခင္းမ႐ွိေသာ္လည္းမဲေပးေလ့မ႐ွိ
ႀကေပ။(ဘာေျကာင့္ဆုိသည္ကုိဘရိန္းစေတာင္းမင္းလုပ္ႀကည့္သင့္ႀကပါသည္။စာေ၇းသူ)

မဲေပးပုိင္ခြင့္

အဓိကအားျဖင့္၂မ်ဳိးခြဲၿခားထားသည္။ႀကဳိတင္မဲႏွင့္မဲ႐ုံမဲၿဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍မဲေပးပုိင္ခြင့္႐ွိသူတစ္ဦးသည္နာမက်န္းၿဖစ္ေနလ်င္ၿဖစ္ေစ
ခရီးသြားစရာ႐ွိလ်င္ၿဖစ္ေစ၎၏သန္းေခါင္စာရင္း႐ွိရာၿမဳိ့နယ္မွေဝးရာ
သုိ့ေရာက္ေနလ်င္ၿဖစ္ေစ၎း၏ကုိယ္ပုိင္ဆနၵအရၿဖစ္ေစႀကဳိတင္မဲ႐ုံ
မ်ားတြင္၎ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံဆုိင္ရာသံ႐ုံးမ်ားတြင္၎အင္တာနက္မွ၎
ႀကဳိတင္ဆန္ဒမဲေပးနိုင္သည္။

ႀျကိုတင္ဆႏၵမဲကုိတရားဝင္သတ္မွတ္ထားသည့္မဲေပးရက္သုိ့ေရာက္မည့္
တစ္ရက္အလုိထိေပးနိုင္ပါသည္။

မဲရုံမဲကုိေျကၿငာထားၿပီးၿဖစ္ေသာတနဂၤေႏြႏွင့္တနလၤာ၂ရက္တြင္မိမိသန္း
ေခါင္စာရင္း႐ွိရာၿမဳိ့နယ္မွသတ္မွတ္ေပးထားသည့္မဲ႐ုံတြင္ထည့္ရသည္။
တနဂၤေႏြေန့တြင္မဲ႐ုံကုိညေန၂နာရီမွည၆နာရီအထိ၎၊
တနလ္ာေန့တြင္နံနက္၉နာရီမွည၉နာရီအထိ၎မဲေပးႏုိင္သည္။
မဲေပးရန္အတြက္မဲဆႏၵ႐ွင္၏ထင္႐ွားေသာဓါတ္ပုံပါဝင္သည့္ဘဏ္ကဒ္၊
ကားလုိင္စင္၊ပတ္စပုိ့(လူတုိင္းလက္ထဲတြင္ပတ္စပုိ့႐ွိသည္။
နိုင္ငံအားလုံးနီးပါးသုိ့ေနာ္ေဝးပတ္စပုိ့ကုိင္ေဆာင္ထားသူတစ္ဦးအေနၿဖင့္
ႀိျကိုတင္ဗီဇာမလုိဘဲဆုိက္ေရာက္ဗီဇာၿဖင့္ဝင္ေရာက္ႏုိင္ပါသည္။စာေရးသူ)
ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ၁လအလုိခန့္တြင္မိမိသန္းေခါင္စာရင္း႐ွိ၇ာၿမဳိ့နယ္မွ
လက္ရွိေနထုိင္ရာလိပ္စာသုိ့မဲေပးခြင့္ကဒ္ၿပားကုိပုိ့ေပးပါသည္။

ေနာ္ေဝးနိုင္ငံ၏လူေနမွုပုံစံႏွင့္လူမႈဖူလုံေရးစံနစ္အေႀကာင္းကုိသီးၿခားတင္ၿပ
ပါအုံးမည္။အလြန္မဂၤလာ႐ွိပါသည္။စာေရးသူ)

(ဆက္လက္ေဖၚၿပပါမည္။)

No comments: